تعیین و تشخیص عوامل مؤثر در طراحی سازمان هوشمند برای مدیریت شهری (مطالعۀ موردی: شهرداری مشهد)

در سال‌های اخیر، پارادایم هوشمندسازی مدیریت شهری به یکی از مقوله‌های اساسی در ادبیات تحقیقی این حوزه تبدیل شده است. این در حالی است که طبق آخرین رده‌بندی در سال 2018، هیچ‌یک از شهرهای ایران در فهرست برترین شهرهای هوشمند جهان قرار ندارند. به همین دلیل، در این پژوهش طراحی مدل سازمان هوشمند برای شهرداری بررسی می‌شود تا راهکارهای اجرایی و عملی آن مشخص و مؤلفه‌های اثرگذار بر هوشمندسازی تعیین شود. این مطالعه به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به انجام رسید. داده‌های مورد نیاز از نمونه‌ای به حجم 400 نفر از کارشناسان و صاحب‌نظران، با استفاده از پرسشنامۀ محقق‌ساخته گردآوری و با روش معادلات ساختاری ارزیابی شد. برای طراحی پرسشنامه، از روش دلفی خبرگان استفاده شد و فرضیات مطرح‌شده در یک ساختار علی با تکنیک حداقل مربعات جزئی PLS، تکنیک بوت استراپینگ و غیره آزمون شدند. نتایج نشان داد که برازش کلی مدل مناسب است و با توجه به مقدار بار عاملی به‌دست‌آمده، حکمرانی هوشمند، پویایی هوشمند، زندگی هوشمند، مردم هوشمند، اقتصاد هوشمند و سرانجام محیط هوشمند، به‌ترتیب بیشترین اثر را بر ایجاد سازمان هوشمند برای اداره و مدیریت شهر دارند. استفاده از فناوری شبیه‌سازی روند ارائۀ خدمات و اینترنت موجب افزایش کارایی سازمان‌ها و همچنین افزایش رضایتمندی می‌شود. کاربرد واقعیت مجازی در شکل‌گیری محیط هوشمند با کاهش ریسک همراه است و استفاده از تکنیک‌های سنتی ارائۀ خدمات، کارایی چندانی در دنیای کنونی ندارد.